تاثیر کود دامی، شیمیایی و زیستی بر عملکرد دانه و میزان اسانس زیره سبز (cuminum cyminum l.)

برای بررسی اثر کود دامی، شیمیایی و زیستی بر عملکرد دانه و میزان اسانس زیره سبز(cuminum cyminum l.) توده محلی اصفهان، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 91 - 1390 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ولی‏عصر رفسنجان انجام شد. تیمارها شامل تیمار کودی در 5 سطح شامل (1f: 100 درصد کود دامی گاوی ( 25 تن در هکتار)، 2f: 75 درصد کود دامی + 25 درصد کود شیمیایی، 3f: 50 درصد کود دامی + 50 درصد کود شیمیایی، 4f: 25 درصد کود دامی + 75 درصد کود شیمیایی، 5f: 100 درصد کود شیمیایی (200 کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم، 150 کیلوگرم در هکتار اوره، 150 کیلوگرم در هکتار سوپر فسفات تریپل) و تیمار نوع مایه‏زنی بذر در 3 سطح شامل (1i: مایه‏زنی با آزوسپیریلیوم و ازتوباکتر، 2i: مایه‏زنی با کود بارور2، 3 i: بدون مایه‏زنی) بودند. نتایج نشان داد که بین سطوح مختلف کودی و نوع مایه‏زنی بذر در هیچ‏یک از صفات اثر متقابلی وجود ندارد. تعداد ساقه فرعی، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در بوته، ارتفاع بوته، وزن تک بوته، شاخص برداشت، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، وزن صد دانه، عملکرد اسانس، سرعت رشد گیاه و سرعت رشد نسبی به‏طور معنی‏داری تحت تاثیر سطوح مختلف کودی قرار گرفتند. به‏طوری که تعداد ساقه فرعی، ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در بوته، سرعت رشد گیاه و سرعت رشد نسبی تحت تاثیر تیمار کودی 4f (25 درصد کود دامی + 75 درصد کود شیمیایی) معنی‏دار شدند. بیشترین عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، وزن صد دانه و عملکرد اسانس در تیمار کودی 3f (50 درصد کود دامی + 50 درصد کود شیمیایی) به‏دست آمد، هم‏چنین درصد اسانس تحت تاثیر سطوح مختلف کودی معنی‏دار نشد. نتیجه‏گیری کلی این که در تیمار کودی 3f (50 درصد کود دامی + 50 درصد کود شیمیایی) بالاترین میزان عملکرد دانه و عملکرد اسانس به‏دست آمد و این تیمار کودی برای استفاده در اراضی غیر حاصلخیز توصیه می‏گردد به‏دلیل اینکه مقدار کود شیمیایی موجود در آن در ابتدای رشد، با فراهم آوردن شرایط مناسب تغذیه‏ای موجب افزایش رشد رویشی شده و کود دامی آن نیز با در اختیار قرار دادن تدریجی عناصر سبب بهبود رشد گیاه می‏شود. کلمات کلیدی: زیره سبز، تیمارهای تغذیه‏ای، تلفیقی، عملکرد، اسانس